Liderze, postaw na błękit

Według starej legendy w 1284r. miasto Hameln w Niemczech nawiedziła wyjątkowa plaga szczurów. 26 czerwca w mieście pojawił się wynajęty przez mieszkańców szczurołap. Dysponował wyjątkowym fletem, którego muzyka wywabiła wszystkie gryzonie. Flecista z Hameln przeprowadził szczury do rzeki Wezery, gdzie wszystkie się utopiły. Ale mieszkańcy nie byli skłonni zapłacić za wykonaną pracę. Flet zabrzmiał ponownie. Tym razem szczurołap wyprowadził z miasta wszystkie dzieci.

Flecista z Hameln stał się jednym z wzorców sprawowania przywództwa. Zasadniczą cechą tego modelu jest wyjątkowy, charyzmatyczny lider, który swoją postawą i umiejętnością wywierania wpływu, potrafi pociągnąć za sobą innych. Historia, która zdarzyła się w Hameln wskazuje, że postawa lidera i jego umiejętności mogą służyć zarówno pozytywnym jak i negatywnym wartościom.

Czerwone oceany

Charyzmatyczni liderzy przedsiębiorstw budują swoje organizacje na dwóch przeciwstawnych oceanach, które zdefiniowali W. Chan Kim i Renée Mauborgne: czerwonym i błękitnym. Czerwony ocean to obszar klasycznie rozumianych konkurentów, działających w powszechnie znanych przestrzeniach rynkowych. Reguły gry konkurencyjnej są tutaj powszechnie rozpoznawalne i opisywane od wielu lat w podręcznikach zarządzania. Strategia czerwonego oceanu, to nieustanne budowanie przewagi rynkowej w oparciu o prześciganie konkurentów, zabieranie im udziałów rynkowych, obniżanie cen czy przywództwo kosztowe. Predyspozycje liderów, na tak skonstruowanym rynku, wydają się wymuszać postawy konfrontacyjne, dążenie do nieustannej walki, zagarniania kolejnych obszarów rynkowych, przejmowania konkurencyjnych przedsiębiorstw czy istniejących w łańcuchu dostaw. Strategia działania w czerwonym oceanie przypomina strategię krwiożerczych, zwalczających się wzajemnie rekinów, walczących o przetrwanie w coraz bardziej konkurujących ze sobą obszarach rynkowych. To z drugiej strony definiuje oczekiwane predyspozycje liderów tak działających organizacji.

Błękitne organizacje

Formuła błękitnego oceanu oraz analogicznie, błękitnego modelu przywództwa jest zgoła zupełnie inna. Jego istotą jest wykreowanie własnej przestrzeni rynkowej, stworzenie rynku i zarządzanie nim, co definiuję współcześnie jako rynkologię. Owa przestrzeń może powstać np. według formuły konwergencji i dywergencji czyli łączenia np. cech różnych produktów lub ich specjalizacji. Idealnym przykładem konwergencji jest szwajcarski scyzoryk, łączący w sobie szereg różnych funkcji. Rozwój technologiczny, społeczeństwo sieciowe, nowe możliwości finansowania innowacyjnych projektów stworzył doskonałe możliwości do rozwoju „błękitnych organizacji”, a tym samym liderów, którzy nimi kierują.

Przywództwo w błękitnych organizacjach

Zmienia się model  lidera, którego istotną cechą jest rozumienie transparentności organizacji jaką zarządza oraz podejmowanie zupełnie nowych wyzwań. Jego styl zarządzania wyznaczają trzy zasadnicze wyzwania:

• Wyzwanie technologiczne: organizacja staje się „organizacją uczącą się”, przy wykorzystaniu bieżącym współczesnych technologii np. stając się coraz bardziej cyfrową w zakresie obiegu dokumentów, procesów, modelu zarządzania itp.
• Zrozumienie zasad zrównoważonego rozwoju:  tworzenie procesów zarządzania w taki sposób, aby nie niszczyć szans rozwojowych dla przyszłych pokoleń np.  polityka proekologiczna.
• Uczciwość wobec pracowników, klientów i kooperantów

Błękitne przedsiębiorstwa nie stosują się do już istniejących reguł dla jakiejś branży – one po prostu tworzą je na nowo. Tak stworzono całą kategorię napojów energetycznych, których przywódcą  stała się marka Red Bull czy zagospodarowanie rozproszonego rynku klientów, oczekujących tanich przejazdów oraz oferentów, dysponujących samochodem (Uber). Popularyzacja smartfonów, gwałtowny wzrost użytkowania aplikacji mobilnych i niskie koszty transferu danych umożliwił tworzenie zupełnie nowych przestrzeni rynkowych, których rozwój nie byłby możliwy bez popularyzacji tych technologii.

Liderzy w błękitnym modelu przywództwa budują współcześnie korzystne zmiany, posługując się odmiennym systemem wartości, który kształtowany jest przez nowoczesne technologie, zrównoważony rozwój i etykę w biznesie uwzględniającą szczególne traktowanie pracowników, klientów i kooperantów.