Automatyzacja na rynku pracy – jak i co się zmieni w nadchodzących latach?
Aż 34% pracowników przewiduje, że ich stanowisko pracy zostanie całkowicie zautomatyzowane w ciągu najbliższych 3 lat.
Takie wyniki płyną z badania 2020 „Global Talent Trends” przeprowadzonego przez Mercer wśród ponad 7 tys. menadżerów, liderów oraz pracowników HR w 16 krajach. Z ankiety wynika również, że aż 61% pracowników uważa, że ich pracodawca już teraz przygotowuje ich na nową, zautomatyzowaną rzeczywistość w środowisku pracy. 78% z nich jest gotowa nauczyć się nowych umiejętności, które pozwolą zaadoptować się do nowych warunków pracy. Garner przewiduje, że do 2025 roku przynajmniej dwie światowe organizacje zajmujące się sprzedażą detaliczną założą jednostkę, która będzie zarządzała pracą robotów. Aż 77% detalistów planuje już do 2021 roku używać robotów oraz AI do pracy na magazynie w celu kompletowania zamówień. Natomiast do 2024 roku 69% czynności wykonywanych przez menadżerów będzie zautomatyzowane przez wirtualnych asystentów oraz chatboty.
Jakie zmiany obserwujemy już teraz?
Według danych przygotowanych przez Gartnera jasno wynika, że największe zapotrzebowanie na talenty z dziedziny sztucznej inteligencji (AI) nie jest generowane, jakby się mogło wydawać, przez działy IT. Faktycznie, w ciągu ostatnich czterech lat zapotrzebowanie na pracowników takiego stanowiska wzrosło trzykrotnie, ale raczej z innych działów niż IT. Działy, które aktywnie i w dużych wolumenach rekrutują pracowników na stanowiska związane z AI to: marketing, sprzedaż, obsługa klienta, finanse oraz działy rozwoju. Te jednostki potrzebują ich zarówno do analizy, jak również planowania oraz zarządzania ryzykiem. Według globalnego badania przeprowadzonego przez O’Reilly wśród 1,388 respondentów, którzy zajmują stanowiska pracy związane z technologią aż 85% organizacji korzysta z AI, w szczególności na produkcji. Pozostałe dwie główne dziedziny, które używają AI to dział IT oraz obsługi klienta. Ale automatyzacja pracy to nie tylko te obszary. Jak wynika z badania Lex Machina aż 70% kancelarii prawnych korzysta z analiz machine learning bądź AI.
Automatyzacja pracy w polskiej rzeczywistości
Raport „Rynek Pracy Przyszłości” przygotowany przez PWC wskazuje pięć trendów, które wpływają na rynek pracy. Wśród nich są: szybki postęp w dziedzinie innowacji technologicznych, zmiany demograficzne, gwałtowna urbanizacja, zmiana układu sił między krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się oraz niedobory surowców i zmiany klimatyczne. Według autorów raportu Flexibility@Work stworzonego przez Randstad w 2019 roku, wzrost automatyzacji pozytywnie wpłynie na liczbę dostępnych miejsc pracy, a dzięki nowym technologiom całkowita liczba zatrudnionych będzie rosła o około 0,5 proc. rocznie. W ostatnich dekadach powstało wiele nowych profesji, które nigdy nie pojawiły by się na rynku pracy gdyby nie postęp technologiczny. Co więcej, już teraz niektóre zawody podlegają zmianie, a w przyszłości zmienią się również struktury zatrudnienia. Staną się one bardziej elastyczne pod względem miejsca pracy, jego czasu jak również formy zawieranej umowy. Zjawisko automatyzacji powoduje też polaryzację na rynku pracy. Spada popyt na średnio wykwalifikowanych pracowników, przy wzroście zapotrzebowania na tych z niskimi oraz bardzo wysoki kompetencjami. Jest to spowodowane faktem, że nowa technologia może zastąpić zadania wykonywane przez pracowników średniego szczebla, ale nie jest w stanie zastąpić umiejętności ludzkich (np. fryzjerstwo).
Raport zwraca uwagę na jeden bardzo ważny aspekt, który obok technologii ma ogromny wpływ na postępującą automatyzację. Jest nim starzejące się społeczeństwo, a dane wskazują na wzrost liczby osób starszych w stosunku do tych w wieku produkcyjnym. Międzynarodowa Federacja Robotyki przewiduje, że liczba robotów przemysłowych ma wzrosnąć z 2,1 mln w 2017 roku do 3,8 mln w 2021 roku, co daje średni przyrost 16 proc. rocznie.
Zmiany w środowisku pracy zachodzą już dzisiaj, a ich tempo rośnie z dnia na dzień. Obecna sytuacja epidemiologiczna na całym świecie pokazała nam, że jest to obszar, który wymaga natychmiastowego działania i już wdrażania rozwiązań, które przygotują zarówno liderów, jak i pracowników na bardzo dynamicznie zmieniającą się przyszłość. Widzimy też, że pracownicy są przygotowani na nową rzeczywistość. Raport PWC pokazał, że aż 74% badanych jest świadoma konieczności zdobywania nowych kompetencji, a 73% optymistycznie postrzega rynek pracy przyszłości. To bardzo dobre podwaliny do kreowania nowego, zautomatyzowanego porządku w świecie nie tylko pracownika, ale również organizacji.
