Super urząd dla gigantów

Co najmniej 50 mln EUR przychodów – takie roczne obroty to przepustka do wyjątkowego traktowania przez fiskusa. Firmy, które je uzyskują, weźmie pod swoje skrzydła jeden urząd, wybrany z obecnych dwudziestu wyspecjalizowanych do obsługi dużych spółek. Podobno już w przyszłym roku i podobno zatrudniający speców od skomplikowanych operacji gospodarczych.   

Myśl o stworzeniu specjalnego urzędu skarbowego (US) do obsługi dużych firm zakiełkowała w resorcie finansów pięć lat temu, ale wtedy na pomyśle się skończyło. Teraz ten plan znów odżywa, co ujawnił w rozmowie z Polską Agencją Prasową (PAP) Artur Gostomski, dyrektor Departamentu Kluczowych Podmiotów Ministerstwa Finansów (MF).

Ten wyspecjalizowany organ podatkowy miał już powstać przy okazji przeorganizowania administracji skarbowej. W rezultacie tamtych zmian skarbówka prowadzi obecnie w kraju 20 specjalnych urzędów obsługujących spółki o przychodach od 5 mln EUR w górę oraz takie, w których kapitał zagraniczny ma udziały wyższe niż 5 proc. W myśl zapowiadanych obecnie planów jeden z nich, I Mazowiecki Urząd Skarbowy (I MUS), zostanie przekształcony w tzw. super urząd o zasięgu krajowym dla obsługi największych w Polsce podmiotów, z przychodami przekraczającymi 50 mln EUR, przy czym bez znaczenia będzie pochodzenie ich kapitału. Według danych resortu, takich firm jest ok. 3 tys. Ma być on też właściwy m.in. dla instytucji finansowych takich jak banki, firmy ubezpieczeniowe czy dla podatkowych grup kapitałowych.

Fiskus testuje współpracę

Będzie to kolejny krok w reformowaniu skarbówki pod kątem bezpośrednich relacji z dużymi podmiotami, które mają służyć partnerskiemu – co podkreśla MF – podejściu fiskusa do ich zobowiązań wobec budżetu państwa i podatkowego rozliczania transakcji. Już teraz, jak zwraca uwagę resort, największe firmy mogą korzystać ze specjalnej infolinii i pomocy opiekunów będących do dyspozycji takich podmiotów we wspomnianej dwudziestce wybranych urzędów. W lipcu tego roku natomiast wprowadzono dla podatników, których przychody przekroczyły w 2019 r. 50 mln EUR, tzw. Program Współdziałania. Ci, którzy przystępują do tej nowej formy współpracy z Krajową Administracją Skarbową (KAS), mogą np. zawrzeć porozumienie co do interpretacji i stosowania prawa podatkowego, ustalić określone warunki w transakcjach z podmiotami powiązanymi czy wysokość zaliczek na podatek dochodowy, a także skorzystać z ulg w spłacie odsetek.  W ramach takiej dwustronnej współpracy zadaniem KAS jest prowadzenie zindywidualizowanej obsługi dopasowanej do danego podatnika oraz dostosowanie poziomu nadzoru i monitoringu nad spółką do wdrożonych przez nią środków nadzoru nad wewnętrznymi procesami, w tym nad kwestiami podatkowymi.

Program ma przyczynić się do zmiany relacji na linii urzędnik – podatnik. Na razie wprowadzono go pilotażowo. Szef KAS może ograniczyć do 20 liczbę firm, z którymi podpisze umowę o współdziałanie w pierwszym etapie wdrażania tego systemu. Z danych MF wynika, że gotowość do udziału w nim zgłosiło kilkanaście podmiotów, część z aplikujących złożyła już kwestionariusze samooceny. Wnioski są obecnie analizowane.

Reorganizacja terytorialna

Wspomniany super urząd dla takich podmiotów ma zacząć działać już w przyszłym roku. Szczegóły nie są jednak jeszcze znane. Wiadomo jedynie, że pozostałe 19 wyspecjalizowanych US ma się zajmować podmiotami z przychodami od 3 mln EUR do 50 mln EUR rocznie, a mniejsze będą rozliczać się w 380 urzędach, bliższych ich siedzibom.

Czeka nas zatem kolejny etap reformy administracji skarbowej, oznaczający zmiany w zasięgu terytorialnym działania US i ich właściwości. Super urząd ma opiekować się podmiotami prowadzącymi najbardziej skomplikowane operacje gospodarcze. Pytanie więc, czy mogą one liczyć na zrozumienie zasad prowadzonego przez nie biznesu i jego złożonych transakcji przez urzędników skarbówki.

Resort finansów wydaje się nie obawiać takich problemów. Jego przedstawiciel w rozmowie z PAP  stwierdził, że w podległych ministerstwu wyspecjalizowanych urzędach są specjaliści rozumiejący funkcjonowanie większego i średniego biznesu. Zapowiedział nawet, że MF będzie wręcz „mocno inwestował” w te organy i ich pracowników. Podkreślił też, że dzięki relacjom z obsługiwanymi firmami, a także odpowiednim szkoleniom urzędnicy będą mogli lepiej poznać specyfikę działania największych firm i wypracować odpowiednie, spójne podejście do nich.

Przyjazne skarbówki Europy

Planowane zmiany są wzorowane na rozwiązaniach stosowanych w innych krajach, np. we Francji, Hiszpanii, Włoszech czy Irlandii. Kraje te znajdują się zarazem na liście państw, wskazywanych w różnych rankingach za najbardziej przyjazne dla biznesu w podejściu do przestrzegania przepisów, które nie zawsze są zrozumiałe. Organy podatkowe są tam partnerami dla firm.

– Wiele organów podatkowych przeszło od sankcji do modelu bazującego na relacji partnerskiej z przedsiębiorstwami, współpracując z nimi w celu prawidłowego stosowania przepisów podatkowych i określenia właściwych podstaw opodatkowania

– zwraca uwagę Dagmara Witt-Kuczyńska, lider praktyki Księgowości i Podatków na obszar CEE w globalnej firmie TMF Group, świadczącej usługi biznesowe dla spółek działających lokalnie i międzynarodowo.

Jak dodaje, z punktu widzenia kosztów tańsze jest pomaganie podatnikom w przestrzeganiu przepisów niż późniejsza weryfikacja i identyfikowanie błędów.

Z perspektywy przedsiębiorcy działalność w takim kraju obarczona jest mniejszym ryzykiem, co jest jednym z magnesów przyciągających zagraniczne inwestycje

– podkreśla przedstawicielka TMF Group.

W najnowszym raporcie „Accounting & Tax” eksperci TMF Group zwracają uwagę, że w krajach zabiegających o międzynarodowy biznes aktywnie stosuje się zasadę zaufania do podatników. W Irlandii, trzecim najprzyjaźniejszym w Europie kraju pod względem regulacji księgowo-podatkowych, stosowane są znaczne uproszczenia w odniesieniu do obowiązku przeprowadzania procedur audytowych. Natomiast w USA istnieją relatywnie okrojone wymogi w zakresie sprawozdawczości podatkowej, a firmy mogą na ogół przedłużać terminy składania dokumentacji księgowo-podatkowej, gdy w życie wchodzą istotne zmiany prawa. Ponadto w Irlandii, Danii i Stanach Zjednoczonych dyrektorzy nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za przestrzeganie przepisów podatkowych.